• مقدمه

من در این مقاله قصد دارم به توضیحات کاملی در مورد رایانش ابر (Cloud Computing) از جمله تعریف،کاربردها، مزایا و انواع خدمات آن است، بپردازم.

هنوز هم اینکه رایانش ابری چگونه کار می‌کند و برای چه مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد، نامفهوم و مبهم است. در ادامه قصد دارم با ارائه چند مطلب در این زمینه راهنمای خوبی برای شناسایی اصطلاحات پایه و رایج رایانش ابری و مفاهیم آن در اختیار شما قرار دهم.

 

• تاریخچه Cloud Computing

منطق رایانش ابری (Cloud Computing)، اشتراک زمانی است؛ به این معنی که منابع مختلف رایانه میان چند کاربر با بهره گرفتن از شگردهای چندبرنامه‌ای و چندوظیفه‌ای به اشتراک گذاشته می‌شود. این راهکار اولین بار در دهه ۱۹۵۰ مورد استفاده قرار گرفت؛ زمانی‌که به دلیل قیمت بالا و اندازه بزرگ رایانه‌های مرکزی، امکان تهیه رایانه برای هر کاربر وجود نداشت، در نتیجه با این روش، چند کاربر به یک رایانه مرکزی دسترسی داشتند و به طور مشترک از خدمات آن استفاده می‌کردند. بنابراین می‌توان سرویس‌های ابری را تکامل تدریجی راهکارهای به‌اشتراک‌گذاری رایانه‌ها در دهه ۱۹۵۰ دانست.

در دهه ۱۹۷۰ میلادی، ایده‌ی ماشین‌های مجازی مطرح شد که امکان استفاده از چند محیط محاسباتی متفاوت روی یک محیط فیزیکی واحد را امکان‌پذیر می‌ساخت، این ایده، اشتراک زمانی را که در دهه ۱۹۵۰ مطرح شده بود، به سطح جدیدی ارتقا داد. در دهه ۱۹۹۰ میلادی، شرکت‌های مخابراتی امکان دسترسی به ارتباطات مجازی‌سازی شده را امکان‌پذیر ساختند. به این وسیله به جای ایجاد ساختارهای فیزیکی مستقل برای هر کاربر، امکان به‌اشتراک‌گذاری زیرساخت‌های فیزیکی برای طیف وسیعی از کاربران فراهم شد.

• رایانش ابری (Cloud Computing)

امروزه Cloud Computing یا پردازش ابری به یکی از مباحث مهم فناوری اطلاعات تبدیل شده است. Cloud Computing یا شبکه ابری شامل مجموعه ای از کامپیوتر ها، سرور ها، منابع سخت افزاری و نرم افزاری و همچنین منابع عظیم پردازش و ذخیره سازی اطلاعات است که امکان بهره گیری از سیستم های تحت وب و کلیه سیستم های آنلاین مورد نیاز ما را فراهم میکند.

هدف اصلی فناوری رایانش ابری (Cloud Computing) میسر ساختن دسترسی به حجم عظیمی از منابع محاسباتی به صورت مجازی‌سازی شده است. این کار با استفاده از تجمیع منابع و ایجاد یک سیستم یکپارچه انجام می‌شود. در این مدل از سرویس‌های محاسباتی، پرداخت هزینه توسط مشتری نیز بر اساس مقدار و مدت استفاده از منابع انجام می‌شود.

• کاربرد رایانش ابری (Cloud Computing)

اگر از یک سرویس آنلاین برای ارسال ایمیل استفاده کنید، اسناد را ویرایش کنید، فیلم یا تلویزیون تماشا کنید، موسیقی گوش دهید، بازی کنید یا عکس‌ها و فایل‌های دیگر را ذخیره کنید، احتمال دارد که رایانش ابری همه این موارد‌ را در پشت صحنه ممکن سازد. اولین سرویس‌د‌هی رایانش ابری به یک دهه گذشته بازمی‌گردد اما در حال حاضر انواع سازمان‌ها از استارپ‌ها کوچک تا شرکت‌های جهانی، آژانس‌های دولتی تا کمپانی‌های کوچک، به دلایل مختلف تکنولوژی را به‌کار می‌گیرند. در ادامه چند مورد از کارهایی که می‌توانید با Cloud انجام دهید آمده است:

• اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های جدید بسازید؛
• داده‌ها را ذخیره کنید، از آن‌ها back up بگیرید و آن‌ها را بازیابی کنید؛
• وبسایت‌ها و وبلاگ‌ها را سازمان‌دهی کنید؛
• فایل‌های صوتی و ویدئوها را منتشر کنید؛
• نرم‌افزارها را براساس نیازهای موجود ارائه کنید؛
• داده‌ها را برای ارائه الگوها و پیش‌بینی تجزیه و تحلیل کنید.

 

 

• مهمترین مزیت‌های رایانش ابری

رایانش ابری (Cloud Computing) دیدگاه سنتی کسب و کارها را در مورد منابع فناوری اطلاعات (IT) به کلی تغییر داده است.در مورد رایانش ابری چه می‌دانید؟ چرا رایانش ابری مشهور شده است؟ در ادامه 6 دلیل رایج برای به‌کارگیری رایانش ابری توسط سازمان‌ها آمده است:

 .1هزینه
رایانش ابری هزینه‌های خرید نرم‌افزار، سخت‌افزار، نصب و راه‌اندازی دیتاسنترها یا رک‌های سروری سایت (برق روزانه برای تأمین برق و خنک کردن آن‌ها) و همچنین نیاز به کارشناسان فناوری اطلاعات برای مدیریت زیرساخت ها را از بین می‌برد که این‌ موارد باعث سرعت بخشیدن به کارها می‌شود.

 .2 سرعت
بیشتر سرویس‌های رایانش ابری به صورت سلف سرویس و براساس نیازهای موجود هستند، بنابراین مقادیر وسیعی از منابع رایانش را می‌توان در چند دقیقه فراهم کرد و تنها با چند کلیک ماوس، کسب و کاری با انعطاف‌پذیری بسیار زیاد ممکن ساخت و از فشار برنامه‌ریزی کاست.

 .3مقیاس جهانی
از مزایای سرویس‌های رایانش ابری، مقیاس انعطاف‌پذیر است. در اصطلاح Cloud این بدان معنی است که، مقدار دقیق منابعITمانند )قدرت رایانشی بیشتر یا کمتر، ذخیره‌سازی و پهنای باند) درست در مواقع مورد نیاز و از موقعیت جغرافیایی مناسب عرضه می‌شود.

 

 

 

 

 .4بهره‌روی
مراکز داده یا دیتاسنترهای سایت نیازمند رک گذاری و استک گذاری بسیاری هستند که شامل نصب و راه‌اندازی سخت‌افزارها، پچ کردن نرم‌افزارها و دیگر کارهای روزمره مدیریت IT هستند. رایانش ابری نیاز به تعداد زیادی از این وظایف را حذف می‌کند، بنابراین تیم‌های فناوری اطلاعات می‌توانند زمان زیادی را برای رسیدن به اهداف مهم کسب و کار خود صرف کنند.

5. 5. عملکرد
   بزرگترین خدمات رایانش ابری بر روی یک شبکه جهانی از دیتاسنترهای ایمن اجرا می شود که به طور دائم به آخرین ورژن سخت افزار رایانشی سریع و کارآمد ارتقا می‌یابد. این موضوع مزیت‌های زیادی را برای یک دیتاسنتر واحد در یک شرکت برزگ به ‌همراه دارد که شامل کاهش تأخیر در شبکه برای اپلیکیشن‌ها و صرفه‌جویی در مقیاس بزرگ‌تر می‌شود.

 .6قابلیت اطمینان
رایانش ابری امکان پیشتیبانی و بک آپ گرفتن از داده‌ها، بازیابی اطلاعات و تداوم کسب و کار را ساده‌تر و ارزان‌تر می‌سازد، زیرا می‌تون داده را در محل‌های دیگر شبکه ارائه دهنده Cloud منعکس کرد.

 

• انواع خدمات Cloud

Cloud computing این امکان را فراهم می کند که به اسناد و اطلاعات و همچنین برنامه های مورد نیاز خود ، مستقل از سخت افزار و سیستم عاملی که در اختیار داریم ، خارج از محدودیت زمان و مکان دسترسی داشته باشیم.

اکثر خدمات رایانش ابری (Cloud Computing) در سه دسته قرار می‌گیرند: زیرساخت به عنوان یک سرویس (Infrastructure as a service) یا (IaaS)، پلتفرم به عنوان یک سرویس (Platform as a Service) یا(PaaS)، نرم‌افزار به عنوان یک سرویس (Software as a Service) یا (SaaS) این‌ها در اصطلاح لایه‌های رایانش ابری نامیده می‌شوند چراکه هریک از آن‌ها روی دیگری ساخته می‌شوند. دانستن درباره آن‌ها و اینکه چه تفاوتی با هم دارند باعث می شود که اهداف کسب و کار شما به آسانی تحقق یابد.

• زیرساخت به عنوان یک سرویس IaaS

زیرساخت به عنوان یک سرویس (IaaS) یک زیرساخت ضروری رایانش است که در محیط مجازی اینترنت ارائه و مدیریت شده است. مقیاس انعطاف پذیری دارد و به سرعت برای نیازهای زیاد و کم انطباق‌پذیر است همچنین پرداخت به اندازه آنچه استفاده می‌شود صورت می‌گیرد.
IaaS به شما کمک می‌کند از هزینه و پیچیدگی خرید و مدیریت سرورهای فیزیکی خود و دیگر زیرساخت‌های مرکز داده (دیتا سنتر) جلوگیری کنید.
هر منبع به عنوان یک جزء خدمت جداگانه ارائه می‌شود و فقط لازم است شما تا زمانی که به آن نیاز دارید، یک منبع خاص را اجاره کنید.ارائه دهنده سرویس رایانش ابری (Cloud Computing) در حین اینکه شما نرم افزارهای خود (سیستم عامل‌ها و برنامه‌های کاربری) را خریداری، نصب، پیکربندی و مدیریت می‌کنید، زیرساخت را سامان‌دهی و مدیریت می‌کند. اساسی‌ترین بخش خدمات رایانش ابری است.

با IaaS، شما زیرساخت‌های فناوری اطلاعات سرورها و ماشین‌های مجازی یا همان VM ها، ذخیره سازی، شبکه‌ها و سیستم عامل‌ها را از یک ارائه دهندهCloud ، بر اساس پرداختی که انجام می‌دهید، اجاره می‌کنید.

 

 

 

 

• پلتفرم به عنوان یک سرویس PaaS

پلتفرم به عنوان یک سرویس (PaaS) به بخشی از خدمات رایانش ابری اشاره دارد که یک نیاز محیطی را به‌منظور توسعه، آزمایش، ارائه و مدیریت نرم‌افزارهای کاربردی تأمین می‌کند. در واقع فرد برای ساخت برنامه‌های کاربردی خود آزادی عمل دارد.

پلتفرم به عنوان یک سرویس (PaaS) یک محیط رشد و توسعه کامل در رایانش ابری است با منابعی که شما را قادر می‌سازد همه چیز را از برنامه‌های کاربردی ساده Cloud به برنامه‌های کاربردی سازمانی که پیچده تر هستند، تحویل دهید. شما منابع مورد نیاز از یک سرویس ارائه دهنده Cloud را بر اساس پرداختی که انجام می‌دهید خریداری می‌کنید و از طریق یک اتصال ایمن اینترنت به آن‌ها دسترسی دارید.
مانند IaaS، PaaS شامل زیرساخت‌هایی مانند: سرورها، ذخایر و شبکه می‌شود که علاوه بر آن شامل نرم‌افزارهای ارتباطی، ابزارهای توسعه، خدمات هوش تجاری (BI)، سیستم‌های مدیریت پایگاه داده و… نیز می‌شود. PaaS برای پشتیبانی از یک چرخه حیات کامل برنامه‌های کاربردی وب طراحی شده است این چرخه عبارت است از: ساخت، آزمایش، رشد و توسعه، مدیریت و به‌روزرسانی.

PaaSبه شما این امکان را می‌دهد که هزینه و پیچیدگی خرید و مدیریت لایسنس نرم‌افزارها، زیرساخت برنامه‌های کاربردی بنیادی، نرم‌افزار‌های ارتباطی، ابزارهای توسعه و سایر منابع را از بین ببرید. شما برنامه‌های کاربردی و خدماتی را که توسعه می‌دهید، مدیریت می ‌نید و ارائه دهنده سرویس Cloud به طور معمول سایر چیزها را مدیریت می کند.

 

• نرم‌افزار به عنوان یک سرویس SaaS

نرم‌افزار به عنوان یک سرویس (SaaS) یک روش برای ارائه نرم‌افزارهای کاربردی در فضای مجازی اینترنت، بر اساس نیاز و معمولا بر اساس اشتراک است. با SaaS، ارائه دهندگان Cloud نرم‌افزارهای کاربردی و زیرساخت‌های اساسی را مدیریت می‌کنند و هر گونه تعمیر و نگهداری مانند ارتقاء نرم‌افزار و پچ کردن امنیتی را سامان‌دهی می‌کنند. کاربرن معمولاً از طریق یک مرورگر وب بر روی گوشی تلفن همراه، تبلت یا کامپیوتر شخصی به برنامه‌های کاربردی در اینترنت متصل می‌شوند.

نرم‌افزار به عنوان یک سرویس (SaaS) به کاربران اجازه می‌دهد به برنامه‌های کاربردی مبتنی بر Cloud در فضای مجازی اینترنت متصل شده و از آن‌ها استفاده کنند. مثال‌های رایج در این زمینه عبارتند از: ایمیل، تقویم و ابزارهای آفیس. SaaSیک راه‌حل نرم‌افزاری کامل ارائه می‌دهد که شما براساس پرداختی که به ارائه دهنده سرویس Cloud انجام می‌دهید، آن را خریداری میکنید. شما استفاده از برنامه کاربردی را برای سازمان و کاربران خود که معمولاً به‌وسیله یک مرورگر در فضای اینترنت به آن متصل می‌شوند، اجاره می‌کنید. همه زیرساخت‌های بنیادی، نرم‌افزارهای ارتباطی، نرم‌افزارها و داده‌های برنامه‌ کاربردی، در مرکز داده (دیتاسنتر) ارائه دهنده سرویس قرار داده شده است. ارائه‌ دهنده سرویس، نرم‌افزار و سخت‌افزار را مدیریت می‌کند و با شرایط خدمات مناسب قابلیت دسترسی و امنیت برنامه و داده‌های شما تضمین خواهد کرد. SaaSبه سازمان شما این امکان را می‌دهد با یک برنامه کاربردی مقرون به صرفه به سرعت پیشرفت کنید و امور خود را اداره کنید.

• انواع Cloud

تمام Cloudها با یکدیگر یکسان نیستند. به طور عمده سه راه برای گسترش منابع رایانش ابری وجود دارد: Cloud عمومی (Public)، Cloud خصوصی (Private) و Cloud ترکیبی (Hybrid).

Cloud عمومی

Cloudهای عمومی متعلق به ارائه دهنده سرویس Cloud شخص ثالث است که منابع کامپیوتری خود مانند سرورها و ذخیره‌سازی در فضای مجازی اینترنت را معمولاً رایگان یا با دریافت هزینه اندکی ارائه می‌کنند و توسط آن اداره می‌شوند. Microsoft Azure یا Google نمونه‌هایی از یک Cloud عمومی هستند.

Cloud خصوصی
Cloud خصوصی اشاره به آن دسته از منابع رایانش ابری دارد که به طور انحصاری توسط یک کسب و کار یا سازمان واحد مورد استفاده قرار می‌گیرد. یک Cloud خصوصی می‌تواند در مرکز داده یا دیتاسنتر سایت شرکت قرار گیرد. برخی شرکت‌ها نیز به یک ارائه دهنده سرویس دیگر برای سامان‌دهی Cloud خصوصی خود هزینه پرداخت می‌کنند. خدمات و زیرساخت‌های یک Cloud خصوصی در یک شبکه خصوصی نگهداری می‌شود.

Cloud ترکیبی
Cloudهای ترکیبی، Cloudهای خصوصی و عمومی را با هم ترکیب کرده و آن‌ها را توسط تکنولوژی به یکدیگر متصل می‌کنند که امکان به اشتراک گذاشتن داده‌ها و برنامه‌های کاربردی بین آن‌ها فراهم می‌شود. Cloud ترکیبی با فراهم کردن امکان انتقال داده‌ها و برنامه‌های کاربردی بین Cloudهای خصوصی و عمومی، موجب انعطاف‌پذیری بیشتر کسب و کارها می‌شود و گزینه‌های گسترده‌تری را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.